ल्याव टेष्ट गर्दा सावधान ! यी तरिकाबाट तपाईं ठगिन सक्नुहुन्छ

ल्याव टेष्ट गर्दा कसरी ठगिन्छ ? यो प्रश्न अत्यन्त सान्दर्भिक र महत्वपूर्ण छ । विशेषतः अहिलेको समयमा, जहाँ स्वास्थ्य सेवा धेरै निजी संस्थाहरूले प्रदान गरिरहेका छन् । यदि उपभोक्ता सचेत छैनन् भने  ल्याब टेस्ट गर्दा ठगिन सक्ने सम्भावना रहन्छ । यसबारे विस्तृत जानकारी तल दिइएको छ । 

ल्याब टेस्ट गर्दा ठगिने सामान्य तरिका

• अनावश्यक टेस्ट सिफारिस
• डाक्टरको सल्लाह बिना वा सामान्य लक्षणका लागि पनि महँगा र जटिल टेस्ट सिफारिस गर्ने ।
• परीक्षणको नाममा दोहोरो शुःल्क
• एउटै टेस्टलाई फरक नाममा छुट्टाछुट्टै बिल गर्ने

गलत वा भ्रामक रिपोर्ट

• गलत रिपोर्ट बनाएर अर्को टेस्ट वा औषधि बेच्ने प्रयास गर्ने

नक्कली वा स्तरहीन ल्याब

• प्रमाणित नभएको ल्याब प्रयोग गर्नु, जसले गलत नतिजा दिन सक्छ । 

चिकित्सक र ल्याबबीच कमिशनको मिलोमतो

• कतिपय चिकित्सकले आफूलाई लाभ पुग्ने ल्याबमा मात्र पठाउने, जसमार्फत ल्याबले अत्यधिक शुल्क लिने।

उपभोक्ताले ध्यान दिनुपर्ने मुख्य कुरा

• ल्याबको प्रमाणिकता जाँच गर्ने
• ल्याब राष्ट्रिय जनस्वास्थ्य प्रयोगशाला (एनपिएचएल) नेपाल हेल्थ रिसर्च काउन्सिल (एनएचआरसी) वा आईएसओ सर्टिफाइड छ कि छैन जाँच ।  
• स्वास्थ्य मन्त्रालयमा दर्ता भएको ल्याब हो कि होइन हेर्ने ।
• डाक्टरको प्रेस्क्रिप्शनअनुसार मात्र टेस्ट गराउने
• बिना चिकित्सकीय सल्लाह कुनै पनि टेस्ट नगर्ने

पारदर्शी मूल्य 

• टेस्ट सुरु गर्नु अघि शुल्क स्पष्ट माग्ने । बिल नदिने ल्याबबाट जोगिने ।

रिपोर्टको गुणस्तर हेर्ने

• रिपोर्ट स्पष्ट छ कि छैन, मेडिकल रेफरेन्स रेञ्ज दिइएको छ कि छैन हेर्ने ।

ग्राहक अधिकार बुझ्ने

• गलत रिपोर्ट वा अत्यधिक शुल्क लिइएमा उपभोक्ता हक संरक्षण ऐन अनुसार उजुरी गर्न सकिन्छ ।

किन संवेदनशील हुन आवश्यक छ ?

• मानव स्वास्थ्य प्रत्यक्ष प्रभावित हुन्छ
• गलत रिपोर्टको आधारमा गलत औषधि चल्न सक्छ, जसले गम्भीर स्वास्थ्य समस्या निम्त्याउन सक्छ ।

विश्वासको विषय

• स्वास्थ्य क्षेत्रमा सत्यता र भरोसा एकदमै संवेदनशील हुन्छ । एकपटक विश्वास गुम्यो भने पुनः पाउन गाह्रो ।

रोगको सही निदानमा निर्भरता

• उपचारको आधार नै ल्याब रिपोर्ट हो । यदि रिपोर्ट नै गलत भयो भने रोग पहिचान नै गलत हुन्छ ।

नैतिक जिम्मेवारी

• ल्याब टेक्निसियन तथा स्वास्थ्य संस्थाहरूको एकदम उच्च नैतिक जिम्मेवारी हुन्छ ।

उपयोगी टिप्स

• टेष्ट गर्ने बेला ल्याबको नाम लेखिएको बिल लिने
• रिपोर्टमा प्रयोग गरिएको मेसिन वा विधि (मेथड) पनि हेर्न सकिन्छ ।
• रिपोर्टमा शंका लागेमा सेकेन्ड ओपनियन लिनु उचित हुन्छ ।
• अनलाइन रिभ्यु हेरेर मात्र ल्याब छान्नुपर्छ ।

यदि तपाई ठगिनुभएको आशंका लागेमा उजुरी गर्ने ठाउँ 

• उपभोक्ता हक संरक्षण मञ्च 
• स्वास्थ्य तथा जनसंख्या मन्त्रालय
• स्वास्थ्य बीमा बोर्ड (यदि बीमा गरिएको छ भने)
• प्रेस र सामाजिक सञ्जालमार्फत जनचेतना फैलाउने