बीउको तेल सेवनले स्तन क्यान्सरको जोखिम बढाउन सक्छः अध्ययन
नेपाल हेल्थ न्युज, काठमाडौं । खाना पकाउन व्यापक रूपमा प्रयोग हुने सोयाबिन, सूर्यमुखी र मकैको तेलले स्तन क्यान्सरको जोखिम बढाउन सक्ने नयाँ अध्ययनले चेतावनी दिएको छ। यी तेलमा पाइने लिनोलिक एसिड तातोमा प्रतिक्रिया गर्ने भएकाले क्यान्सर कोषलाई बढ्न र फैलिन सहयोग पुर्याउने वैज्ञानिकहरूको निष्कर्ष छ।
बेलायतका क्यान्सर विशेषज्ञ प्रा. जस्टिन स्टेबिङका अनुसार लिनोलिक एसिडले स्तन क्यान्सरको आक्रामक प्रकार, विशेषगरी ट्रिपल नेगेटिभ स्तन क्यान्सर, को जोखिम बढाउन सक्छ।
उनले भने, “घरमै खाना पकाउनेहरूले बीउको तेलको सेवनमा सावधानी अपनाउनुपर्छ, विशेषगरी उच्च स्वास्थ्य जोखिम भएका व्यक्तिहरूले।”
वैज्ञानिक परीक्षण
न्यूयोर्कस्थित वेल कोर्नेल मेडिसिन को अध्ययनले लिनोलिक एसिडले कोषहरूको नियन्त्रण केन्द्रलाई अत्यधिक सक्रिय बनाउने देखाएको छ। यसले स्तन क्यान्सरका कोषलाई बढ्न सजिलो बनाउँछ।
अनुसन्धानका क्रममा वैज्ञानिकहरूले ट्रिपल नेगेटिभ स्तन क्यान्सर भएका मुसालाई उच्च मात्रामा लिनोलिक एसिड भएको तेल खुवाए। नखुवाइएका मुसाको तुलनामा तिनीहरूमा ठूलो ट्युमर वृद्धि भएको भेटियो। मानवमा पनि यस्तै सम्बन्ध देखिएको छ—ट्रिपल नेगेटिभ स्तन क्यान्सर भएका बिरामीको रक्त नमुनामा उच्च मात्रामा लिनोलिक एसिड पाइयो।
अध्ययनका प्रमुख डा. जोन ब्लेनिसले भने, “हामी अहिले प्रस्टसँग बुझ्न थालेका छौँ कि लिनोलिक एसिडले क्यान्सर कोषको वृद्धिमा विशेष भूमिका खेल्छ।”
क्यान्सर तथ्यांक
बेलायतमा हरेक सात महिलामध्ये एक जनालाई जीवनकालमा स्तन क्यान्सर हुने देखिन्छ। वार्षिक करिब ५६ हजार नयाँ बिरामी थपिन्छन्। अमेरिकामा यो संख्या करिब तीन लाख पुग्छ।
स्तन क्यान्सर भएका करिब ८५ प्रतिशत महिला पाँच वर्षभन्दा बढी बाँच्न सफल हुन्छन्। तर, ट्रिपल नेगेटिभ स्तन क्यान्सरका बिरामीहरूको दीर्घजीवन दर अन्यको तुलनामा निकै कम हुन्छ—करिब ७७ प्रतिशत महिलाले मात्र पाँच वर्षभन्दा बढी बाँच्ने गर्छन्, उन्नत चरणमा यो दर १२ प्रतिशतसम्म घट्न सक्छ।
सावधानी र सुझाव
प्रा. स्टेबिङले प्रतिवेदनमा भनेका छन्, “यी निष्कर्ष महत्वपूर्ण छन्, तर अनावश्यक त्रास फैलाउनु हुँदैन। बीउको तेल पूर्ण रूपमा त्याग्नुपर्ने होइन। उच्च जोखिममा रहेका व्यक्तिले मात्र सेवनमा सन्तुलन र छनोट गर्नुपर्छ।”
उनले स्वस्थ आहारमा फलफूल र तरकारीको सेवन बढाउनुपर्ने सल्लाह दिएका छन्। अमेरिकामा गरिएको अर्को अध्ययनमा पनि तेलको कम सेवन गर्ने प्रोस्टेट क्यान्सर बिरामीमा क्यान्सरको वृद्धि दर ढिलो देखिएको थियो।
थप जोखिम कारक
केही अनुसन्धानले बीउ तेलमा हुने बोसोले शरीरमा सूजन बढाउने, तन्तु क्षति गर्ने र कोलन क्यान्सर बढाउन सक्ने देखाएका छन्। बेलायतमा करिब २३ प्रतिशत स्तन क्यान्सर रोक्न सकिने मानिन्छ, जसमा ८ प्रतिशत मोटोपन र ८ प्रतिशत अत्यधिक मदिरा सेवनसँग सम्बन्धित हुन्छ।
विशेषज्ञहरूका अनुसार उमेर बढ्नु क्यान्सरको सबैभन्दा ठूलो जोखिम कारक हो। कोशिकामा समयसँगै हुने डिएनए क्षतिले उमेरसँगै क्यान्सरको सम्भावना बढाउँछ।
