नर्स नर्सकै पक्षमाः वीर र ट्रमा सेन्टरका नर्सहरू देशव्यापी आन्दोलनसँग एकताबद्ध

नेपाल हेल्थ न्युज, काठमाडौं । निजी स्वास्थ्य संस्थामा कार्यरत नर्सहरूले आफ्नो तलब, सेवा सुविधा र पेशागत सम्मानका लागि देशव्यापी आन्दोलन सुरु गरेसँगै आज सरकारी अस्पतालका नर्सहरू पनि सडक र अस्पताल प्राङ्गणमै एकताको आवाजमा उत्रिएका छन् ।

नेपाल मेडिकल कलेज, मेडिसिटी, नर्भिक, बिराट मेडिकल कलेज, मनिपाल मेडिकल कलेज जस्ता निजी अस्पतालका नर्सहरूले लामो समयदेखि न्यून पारिश्रमिक, असुरक्षित कार्य वातावरण र असमान व्यवहारको विरोध गर्दै आएका छन्। उनीहरूका मागमा सरकारको ध्यान केन्द्रित गर्न देशका विभिन्न सहरमा आन्दोलन जारी छ।

आज काठमाडौंको वीर अस्पताल, राष्ट्रिय ट्रमा सेन्टर र नेशनल एकेडेमी अफ मेडिकल साइन्सेस (न्याम्स)अन्तर्गत कार्यरत नर्सहरूले एकजुट हुँदै निजी अस्पतालका नर्सहरूको आन्दोलनमा औपचारिक ऐक्यबद्धता घोषणा गरेका छन्।

नर्स नर्सकै पीडा बुझ्छ

वीर नर्सिङ कलेजकी एक नर्स भन्नुहुन्छ-

'हामी सरकारी सेवामा छौं भनेर नर्सिङ पेशामा भएको अन्यायबाट आँखा चिम्लिन मिल्दैन। आज निजी अस्पतालका नर्सहरू जुन आवाज उठाइरहेका छन्, त्यो हामी सबैको आवाज हो। यो पेशाको इज्जत, मूल्य र मानवीय श्रमको सम्मानको लडाइँ हो।'

उहाँका अनुसार निजी क्षेत्रका धेरै नर्सहरू १२–१४ घण्टा काम गरेर पनि १५ देखि २० हजार रुपैयाँ मात्र तलब पाउँछन्, जुन वर्तमान आर्थिक अवस्थाका लागि अपमानजनक हो।

“नर्सहरूले बिरामीको स्याहार गर्छन्, तर उनीहरूकै जीवनमा सुरक्षाको ग्यारेन्टी छैन,” उहाँले जोड दिनुभयो।

ट्रमा सेन्टरका नर्सहरूको सामूहिक कदम

राष्ट्रिय ट्रमा सेन्टरका नर्सहरूले आज बिहानै अस्पतालको प्राङ्गणमा भेला भएर “नर्सको तलब नजोक, हाम्रो श्रमको मोल तोक”, “स्वास्थ्यकर्मीको सम्मान, स्वास्थ्य सेवाको आधार” जस्ता नारासहित ऐक्य प्रदर्शन गरेका थिए।

गत असोजमा स्वास्थ्य मन्त्रालयले नै एक परिपत्र जारी गर्दै निजी स्वास्थ्य संस्थामा पनि नर्सिङ र चिकित्सकको पारिश्रमिक सरकारी स्केलको आधारमा तोक्नुपर्ने निर्देशन दिएको थियो। तर, निजी अस्पतालहरूले सो निर्णयलाई अवज्ञा गर्दै आएको आरोप छ।

एकताको स्वरः 'हाम्रो मोल हाम्रो हातमा'

आजको ऐक्य प्रदर्शनमा सहभागी नर्सहरूले हातमा ब्यानर र प्लेकार्ड बोकेका थिए —
'हाम्रो श्रम सस्तो छैन',
'नर्सको सम्मान — स्वास्थ्य प्रणालीको अभिमान',
'निजी वा सार्वजनिक होइन, सबै नर्सका हक समान'।

कार्यक्रममा वक्ताहरूले स्वास्थ्य प्रणालीको सुधार नर्सहरूको सन्तुष्टि र सुरक्षासँग प्रत्यक्ष सम्बन्धित रहेको बताए। 'नर्सहरू असन्तुष्ट हुँदा, बिरामीको सेवा पनि असन्तुष्ट हुन्छ,' वीर अस्पतालकी एक वरिष्ठ नर्सले भन्नुभयो, 'त्यसैले नर्सको न्यायोचित तलब र सुरक्षामा लगानी गर्नु भनेको स्वास्थ्य प्रणालीको मेरुदण्डलाई बलियो बनाउनु हो।'

 सरकारलाई स्पष्ट सन्देश

नर्सहरूको देशव्यापी आन्दोलन र सरकारी अस्पतालका नर्सहरूको ऐक्यबद्धतापछि स्वास्थ्य मन्त्रालयले शुक्रबार मात्र १४ सदस्यीय समिति गठन गरेको छ — जसको संयोजक अतिरिक्त सचिव प्रा.डा श्रीकृष्ण श्रेष्ठ रहनुभएको छ ।  यो समिति १५ दिनभित्र निजी स्वास्थ्य संस्थामा कार्यरत स्वास्थ्यकर्मीहरूको पारिश्रमिकको संरचना, कार्यान्वयन स्थिति र नीतिगत व्यवस्थापनबारे प्रतिवेदन दिनेछ। तर नर्सहरूको भनाइ छ — 'कागजी समिति होइन, व्यवहारिक समाधान चाहिएको हो।'

ऐतिहासिक एकता— नयाँ दिशातर्फको संकेत

नर्सहरूको पेशागत आन्दोलन प्रायः अलग–अलग संस्थागत तहमा सीमित रहँदै आएको थियो। तर यसपटक भने निजी र सरकारी दुवै क्षेत्रका नर्सहरू एउटै माग र एउटै स्वरमा बोलिरहेका छन् —
'नर्सको श्रमको मोल बराबर गर।' यसले नेपालमा नर्सिङ पेशाको सामूहिक चेतना र एकताबद्ध आन्दोलन संस्कृतिको सुरुवात गरेको स्वास्थ्य क्षेत्रका जानकारहरू बताउँछन्।