अनुहारको सौन्दर्य र चायापोतो

चायापोतो भनेको के हो र यो समस्या किन आउँछ ?
चायापोतो एक किसिमको छालामा देखिने दाग हो जुन मुख्यतः अनुहारको गाला, निधार र ओठमाथिको भागमा देखिन्छ । महिलाहरूमा यो समस्या पुरुषको तुलनामा करिब ९ गुणा बढी देखिन्छ ।
मुख्य कारण

•     सूर्यको किरणः करिब ८९% केसमा पोतोको मुख्य कारण घामबाट आउने अल्ट्राभ्वाइलेट  किरण हो ।
•     हर्मोनल उतारचढावः गर्भावस्था, पिल्स प्रयोग वा मासिक चक्रको गडबडीले पोतो बढ्न सक्छ ।
•     प्रदूषण र वातावरणीय असरः धुलो, धुवाँ र तापक्रमको उतारचढावले छालामा असर गर्छ ।
•     मोबाइलको नीलो प्रकाशः लामो समय मोबाइल हेर्दा छालामा सूक्ष्म तर हानिकारक असर देखिन्छ ।
•     गलत मेकअप र घरेलु उपायः अमिलो जस्तै कागती प्रयोग गर्दा छालाको सतह जल्न सक्छ जसले पोतो बढाउँछ ।

 आजकल कम उमेरका महिलामा पनि पोतो किन देखिन थालेको हो ?
पहिले चायापोतो प्रायः ३० वर्षपछिका महिलामा देखिन्थ्यो । तर आजकलको जीवनशैली, डिजिटल स्क्रिनको अत्यधिक प्रयोग, अपर्याप्त छाला हेरचाह र प्रदूषणका कारण किशोरीदेखि नै पोतो देखिन थालेको छ ।

 चायापोतोबाट बच्ने मुख्य उपाय के हुन् ?
 

•     घरबाहिर निस्कनु १५–२० मिनेट अगाडि सन्सक्रिन लगाउने ।
•     सधैं घामबाट जोगिने, सकेसम्म टोपी वा छाता प्रयोग गर्ने ।
•     अनुहारमा पोतो देखिनासाथ विशेषज्ञलाई देखाउने ।
•     छालाको प्रकार अनुसार मात्र क्रिम वा औषधि प्रयोग गर्ने ।

 सन्सक्रिन प्रयोग गर्दा के कुरामा ध्यान दिनु पर्छ ?

•     छालाको प्रकार जाँच गरेर मात्र उपयुक्त सन्सक्रिन छान्नुपर्छ ।
•     खेतबारी वा बाहिरी काम गर्नेहरूले चिकित्सकको सल्लाह बिना सन्सक्रिन नकिन्ने ।
•     सन्सक्रिनको म्याद समाप्त भएको भए प्रयोग नगर्ने ।
•     प्रत्येक ३ घण्टामा सन्सक्रिन पुनः लगाउनु आवश्यक हुन्छ ।

 धेरैले प्रयोग गर्ने गोरो बनाउने स्टेरोइड क्रिमको असर कस्तो हुन्छ ?

•     यस्तो क्रिमले सुरुमा गोरो देखिए पनि दीर्घकालीन रूपमा छाला पातलो बनाउँछ ।
•     रक्तनलीहरू देखिन थाल्छन्, छालामा रासायनिक चोट पुग्छ ।
•     स्टेरोइड प्रयोगपछि छाला बिग्रिएको अवस्थामा सुधार गर्न पनि धेरै समय लाग्छ अनि पोतो पुरै हट्न सक्दैन ।

 के चायापोतो दीर्घकालीन रोग हो ?
पछिल्ला अनुसन्धानहरू अनुसार पोतो एक प्रकारको क्रोनिक (दीर्घ) छाला रोग हो । यदि समयमै उपचार नगरे वा गलत क्रिम प्रयोग गरेमा अनुहार सधैंका लागि बिग्रिन सक्छ ।

 घरेलु उपचारप्रति तपाईंको सुझाव के छ ?
 

•     अमिलो तत्व (कागती, बेसार, दही आदि) अनुहारमा मनपरी दल्नु ठीक होइन ।
•     अनुहार कुनै प्रयोगशाला होइन, जथाभावी प्रयोग हानिकारक हुन्छ ।
•     हरेक छालाको प्रकृति फरक हुन्छ । त्यसैले कुनै पनि उपाय अपनाउनु अघि विशेषज्ञको सल्लाह लिनुपर्छ ।

 एकदमै साधारण उपायबाट अनुहारलाई स्वस्थ राख्न के गर्न सकिन्छ ?

•     अनुहार सफा राख्ने, हरेक दिन दुईपटक फेसवाश गर्ने ।
•     सन्तुलित आहार, पर्याप्त पानी पिउने, तनाव कम गर्ने ।
•     निद्रा पर्याप्त लिने (७–८ घण्टा) ।
•     छालालाई निदाउने बेला राम्रो म्वाइस्चराइजर लगाउने ।