बच्चा जन्माउँदा आयु घट्न सक्छ?

नेपाल हेल्थ न्युज, काठमाडौं । अत्यन्त प्रतिकूल वातावरणमा बच्चा जन्माउने महिलाको आयु छोटिन सक्ने संकेत नयाँ अनुसन्धानबाट खुलेको छ। इतिहासका पुराना तथ्याङ्कको विश्लेषणमा आधारित अध्ययनले अनिकालका समयमा आमा बनेका केही महिलाको आयु प्रत्येक सन्तान जन्माउँदा करिब छ महिनासम्म कम भएको देखाएको छ।

नेदरल्याण्ड्सको युनिभर्सिटी अफ ग्रोनिङगेनका अनुसन्धानकर्ताहरूले सन् १८६६–१८६८ ताका फिनल्यान्डमा परेको भीषण भोकमरीका समयका चार हजार ६ सय ८४ महिलाको जन्म–मृत्यु रेकर्ड परीक्षण गरेका थिए। अनुसन्धान टोलीका डा. युअन योङका अनुसार त्यो भोकमरी युरोपको इतिहासमै सबैभन्दा गम्भीर घटनामध्ये एक थियो।

ऊर्जाको अभावले भविष्यको स्वास्थ्यमा असर

अनुसन्धानका नतिजाअनुसार, भोकमरीको कडा परिस्थितिबीच गर्भधारण र प्रसूति भएको महिलाहरूले आफ्नो शरीर मर्मत, रोग प्रतिरोध तथा दीर्घकालीन स्वास्थ्यका लागि आवश्यक ऊर्जा पर्याप्त रूपमा पाउन सकेनन्। यसका कारण बुढ्यौली छिटो आउने, दीर्घकालीन रोगहरूको जोखिम बढ्ने र अन्ततः आयु घट्ने सम्भावना देखिएको बताइन्छ।

डा. योङका अनुसार, गर्भावस्था, प्रसूति र स्तनपानजस्ता प्रक्रियामा धेरै ऊर्जा चाहिनेदेखि, अनिकालका बेला ती महिलाहरूले ऊर्जा अभावकै अवस्थामा बच्चा पालन–पोषण गर्नुपर्दा स्वास्थ्यमा गहिरो असर परेको हुन सक्छ।

बच्चा धेरै भएका महिलामा असर बढी

अध्ययनले धेरै सन्तान भएका महिलामा आयु घट्ने संकेत अझ स्पष्ट देखाएको छ।
तर सबै महिलाहरू समान रूपमा प्रभावित थिएनन्—कठिनताका स्तर, परिवारको आकार, र व्यक्तिगत स्वास्थ्य जस्ता कारणहरूले फरक प्रभाव पारेको अनुसन्धानकर्ताहरू बताउँछन्।

आजका महिलामा पनि लागू हुन्छ त ?

इतिहासमा आधारित अध्ययन भएकाले नतिजा आधुनिक समाजमा जस्ताको तस्तै लागु हुन्छ भन्न सकिँदैन। यद्यपि, आज पनि सुडान, चाड, सोमालिया जस्ता मुलुकमा प्रति महिलाको औसत सन्तान संख्या चारभन्दा धेरै छ र केही क्षेत्रमा हालै नै अनिकाल घोषणा गरिएको छ। त्यसैले अत्यन्त कठिन अवस्थाका महिलामा यस्तै प्रभाव आज पनि हुन सक्ने संकेत अनुसन्धानले दिएको छ।

परिवर्तनको दिशा

सन् १८०० यतादेखि वैश्विक रूपमा परिवारमा बच्चाको सङ्ख्या तीव्र रूपमा घटेको छ। सन् २०२३ मा प्रति महिलाको औसत सन्तान संख्या दुईभन्दा केही बढी मात्र रहेको छ—शिक्षा वृद्धि, गर्भनिरोधक सहजता, कार्यस्थल पहुँच र बालमृत्युदर घट्नु यसका प्रमुख कारण हुन्।

डा. योङका अनुसार, अझै थप अनुसन्धान आवश्यक छ, तर कठोर वातावरण र प्रजनन सम्बन्धी दबाबबीच महिलाको दीर्घायुमा असर पर्ने सम्भावना स्पष्ट देखिएको छ।